3 min leestijd
Dit weekend verwelkomen we de Sint in ons land. Hij komt naar goede gewoonte aan te Antwerpen en kijkt wellicht opnieuw in zijn dik alleswetend boek.
Maar Lieve Sint, zijn dit jaar alle kindjes wel braaf geweest?
Cijfers van het Kinderrechtencommissariaat laten iets anders uitschijnen.
Het Kinderrechtencommissariaat kreeg tijdens het werkjaar 2023-2024 in totaal 1.319 klachten, vragen en meldingen binnen. Met 588 klachten gaat bijna de helft daarvan over onderwijs. 154 klachten viseren de sancties die scholen opleggen aan leerlingen.
Zijn er dan toch stoute kindjes?
Moeilijk te zeggen natuurlijk. Hoewel een deel van mijn dagelijkse job bestaat uit omgaan met sancties, leerlingen, leerkrachten, scholen en ouders is het hier niet de plaats om daar veel over te schrijven.
Elke school heeft ook zijn eigen context en publiek. Alleen dat al zorgt ervoor dat je geen enkele school met een andere kan vergelijken.
Een landelijke kleine school zal anders reageren op een bepaald voorval dan een grootstedelijke school op datzelfde voorval zal reageren. En dat lijkt me niet meer dan normaal.
Preventie vóór sanctie
Geen nieuws is goed nieuws! Dus goed nieuws is geen nieuws? Dat lijkt zo te zijn.
Onze nieuwsberichten gaan meestal over negatieve zaken. Wie is nu ook geïnteresseerd in zaken die goed lopen? Leuk waren? Waar niks fout loopt? Waar niemand is overvallen? …
Ik zie hier een overeenkomst met de aandacht voor fout gedrag en de sancties die we daarvoor moeten voorzien.
Een sanctie is wat mij betreft het allerlaatste middel. Een school die veel sancties moet opleggen, moet misschien dringend werken aan zijn preventiebeleid. Voorkomen is beter dan genezen, toch?
Persoonlijke aanpak
In veel gevallen, en niet alleen op school, vervallen we snel in gewoontes. “Op gedrag X reageren we met Y. Altijd. Bij iedereen. Dat is het meest consequente en ook het meest eerlijke.”
Enerzijds logisch en terecht, maar anderzijds merk ik dat dit voor heel veel frustraties kan zorgen bij elke partij.
Wat werkt voor leerling A, zal niet per se voor leerling B werken. Gedrag is het symptoom van iets wat eronder schuilt. Zou het niet interessanter zijn om samen op zoek te gaan naar dat wat eronder schuilt in plaats van enkel het symptoom aan te pakken?
Tot slot
In veel van de links hieronder staat een massa aan nuttige informatie. Hele wijze woorden en ideeën die de moeite waard zijn om te lezen als je ergens een link hebt met preventie en sanctiebeleid op school. Laat het een aanzet zijn om kritisch na te denken over de gebruikte sancties en de context waarin je ze gebruikt.
Boodschap aan de Sint
Maar Lieve Sint, blijf vooral ons landje aandoen en over de daken lopen. Het zijn avonden waar veel jongeren knus, gezellig en vol van spanning naar bed gaan in de hoop dat je bij hen langskomt. Het zijn avonden waar gezinnen met een positieve sfeer naartoe leven. Het zullen net die momenten zijn waar we met onze jongeren stappen vooruit kunnen zetten. Jammer genoeg gelden deze mooie momenten niet voor iedereen…
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/11/14/straffen-op-school/
https://www.kinderrechten.be/vraag-en-antwoord/welke-straffen-mag-een-school-geven#:~:text=De%20school%20mag%20een%20straf,informatie%20staat%20in%20het%20schoolreglement.
https://www.klasse.be/71186/sanctiebeleid-school-4-lademodel/
https://www.klasse.be/154032/straffen-en-belonen-12-tips-en-inzichten/
https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/samen-tegen-schooluitval/omgaan-met-probleemgedrag/leidraad-bij-preventie-van-en-omgaan-met-probleemgedrag
